Volop politiek in het Wetterskip

Er zijn mensen die denken dat er in het bestuur van het Wetterskip Fryslân geen politiek wordt bedreven en er zijn er zelfs die vinden dat dit ook niet zou moeten. Die kwamen de laatste tijd van een koude kermis thuis. Bij de overdracht van het stedelijk water, het uitvoeringsplan veenweide en de kaders voor de rol van het Wetterskip in de nieuwe Mijnbouwwet komen de verschillende opvattingen boven water.

Overdracht stedelijk waterbeheer
Het begon met gedoe rond de overdracht van het stedelijk water. Eerlijk gezegd dacht ik dat die overdracht allang al in kannen en kruiken was; getuige een foto uit 2014 van een tevreden Dagelijks Bestuurder Wietze de Haan, die met Wethouder Roelof Bos namens Wetterskip Fryslân en de Friese gemeenten de start aankondigden. Bovendien werden er geen nieuwe middelen gevraagd in de begroting voor 2016. Helaas. Het nieuwe bestuur en de gemeenten kwamen er toch niet uit. Dat leidde tot schriftelijke vragen van onze fractie en nog veel meer vragen in de commissievergadering. Toen deze uiteindelijk onvoldoende werden beantwoord en ook daarna niet in het Algemeen Bestuur, kwam dit de betreffende bestuurder op een motie van treurnis te staan. Dat was nog nooit vertoond in het Wetterskip. Vervolgens werd die motie ook nog eens door de meerderheid van coalitiepartij CDA gesteund. Dualisme pur sang, maar gezelliger werd het er daarmee vast niet op in de coalitie. Er zit nu geld in de begroting voor de overdracht van het stedelijk water. Gemeenten krijgen betaald wanneer zij watergangen van Wetterskip Fryslân meenemen in hun onderhoud. Werk-met-werk-maken heet zoiets.

Van veenweidevisie naar uitvoeringsplan
Begin 2015 hebben de Staten van Fryslân de Veenweidevisie vastgesteld. Daar gingen jaren van discussie aan vooraf. Er is na lang wikken en wegen voor gekozen om in die gebieden in Fryslân waar het veenpakket erg dun is of al verdwenen geen maatregelen te nemen om het veen te behouden, maar te zorgen voor het verzachten van de gevolgen. In gebieden met een veen van meer dan 80 centimeter (klei-op-veen, inclusief de overgangszones naar pure veenbodems) is gekozen voor vertraging van de bodemdaling, zodat er meer tijd is om daarop te anticiperen en er minder CO2-emissie is (het broeikasgas dat ontstaat bij oxidatie van veen), Voor gebieden met een dikke laag veen en veel opgaven en kansen, wil men zoveel mogelijk veen bewaren.

Inmiddels ligt er een uitvoeringsprogramma. Dat werd gepresenteerd op een drietal goed bezochte regiobijeenkomsten in onze provincie. Er waren veel vragen en opmerkingen over hogere peilen en de gevolgen daarvan voor de agrarische bedrijfsvoering. In het Algemeen Bestuur na deze regiobijeenkomsten stelde de CDA-fractie bij de mondelinge vragen vast dat zij niet langer meer instemden met de Veenweidevisie. Gelukkig hield het Dagelijks Bestuur nog wel vast aan de – door Provinciale Staten vastgestelde en door Wetterskip Fryslân onderschreven – uitgangspunten. Binnenkort gaan we er verder over praten. Daarbij moet wat betreft de PvdA de discussie breder worden getrokken dan alleen het agrarische belang. Immers ook het verzakken van woningen door paalrot, schade aan wegen en kunstwerken door bodemdaling, schade aan het landschap en natuur en de gevolgen van de uitstoot van broeikasgas zijn van belang.

Delfstoffen en water
Er lag een prachtige nota van het Dagelijks Bestuur over de kaders voor de adviesrol van Wetterskip Fryslân in de nieuwe Mijnbouwwet. Daarin wordt de adviesrol voor waterschappen zwaarder. Het DB had het allemaal mooi verwoord. Van vermijdbare handelingen (zoals winning), die tot bodemdaling en extra verzilting leiden, tot de afname van mogelijkheden om het watersysteem te herstellen. Een stelling tegen schaliegaswinning en vóór de transitie naar duurzame energie (en dan moet je toch eigenlijk geen geld meer stoppen in nieuwe winningen van fossiele brandstoffen). Er was veel discussie over het standpunt over bodemdaling door delfstofwinning en schaliegas. Andere partijen wilden niet het risico lopen dat dit standpunt niet houdbaar meer zou zijn wanneer bijvoorbeeld schaliegas zonder gevolgen uit de bodem kan worden gehaald. De PvdA vindt dan een even onzinnig als gevaarlijk standpunt. Ook Vitens en zelfs de bierbrouwers zijn tegen schaliegaswinning, want de risico’s op het achterblijven van chemicaliën in de bodem (en grondwater), het vrijkomen van broeikasgas methaan en aardbevingen zijn gewoon te groot. Daarnaast draagt nieuwe delfstofwinning niet bij aan de doelstelling om fossielvrij te worden. Zover wilde een meerderheid helaas niet gaan.

Al met al: veel politieke discussies in het Wetterskip. Onze fractie doet daaraan volop mee, want er is nog een wereld te winnen als het gaat om een duurzame toekomst voor alle burgers in een veilig en leefbaar Fryslân.

Henni van Asten
Algemeen bestuurslid Wetterskip Fryslân