“Uitvoeringsagenda is visieloos en doelloos”

De grote problemen op wereldniveau, die enorme, dieptrieste gevolgen hebben voor de mensen die het raakt, maken een algemene beschouwing over een uitvoeringagenda relatief van aard. Maar het gaatover de toekomstplannen voor de komende vier jaar. En daarom belangrijk voor Fryslân. De uitvoeringsagenda is visieloos en doelloos. Het is een opsomming van wensen en in dat opzicht een herhaling van het coalitieakkoord. Mooie woorden dat wel, maar hoe dat uitpakt en het waarom en waartoe, dat ontbreekt vaak. Wij vinden het van belang om in te zetten op werk, werk en nog eens werk. Daar ligt de oplossing voor het tegengaan van armoede, voor niet mee kunnen doen in de samenleving. De PvdA werkt vanuit de waarden: delen van kennis en macht, werk en bestaanszekerheid voor iedereen. Daarom gaan we voor goed en eerlijk werk in onze provincie.

Daar waar het vorige college zich het doel stelde om banen te creëren ontbreekt dit doel nu volledig. In deze uitvoeringsagenda ontbreekt het aan echte doelstellingen. Als er ook maar één persoon tijdelijk aan werk wordt geholpen, wat met 350 miljoen toch moet lukken, kan het college al zeggen dat het resultaat bereikt is.

We zijn ook teleurgesteld over de financiële onderbouwing. Het is een zoekplaatje van getallen. Het overzicht ontbreekt.

Het CDA is de verkiezingen ingegaan om de motorrijtuigenbelasting te verlagen. Die verlaging blijkt echter van korte duur. Een volgend college zal deze verlaging weer terug moeten schroeven zo blijkt uit de financiële paragraaf. Cadeautjes uitdelen op kosten van een ander noemen wij dat. In strijd met het uitgangspunt dat structurele uitgaven gedekt moeten worden met structurele ontvangsten.

En gelooft het College nu serieus dat de maatschappelijke participatie zal stijgen doordat er minder opcenten worden geheven? Er komt zelfs een communicatietraject, waardoor het de inwoners van Fryslân vooral duidelijk moet worden dat de maatregel bij de provincie vandaan komt. We kunnen binnenkort dus filmpjes verwachten waarin gedeputeerde De Rouwe in een glitterpak met enveloppen langs de deuren gaat? Een kleine tip, ik zou het “Sanders gulle-gever-show” noemen.

Wat we werkelijk niet is waarom, met name de SP, akkoord gaat met deze subsidie aan bezitters van grote, smerige auto’s. Het is een oneerlijke verdeling. Mensen die geen auto hebben ontvangen niets, mensen met een kleine, zuinige auto slechts een beetje, en mensen met een grote vervuilende auto het meest. Wij hadden die 80 miljoen euro willen investeren in het verduurzamen van huizen met als resultaat: Lagere woonlasten en een duurzamer Fryslân. Dan snijdt het mes aan twee kanten. Nu rest ons een motie in te dienen om deze teruggave zo in te kleden dat ook autobezitters van kleinere en schonere auto’s er meer voordeel van hebben.

De ontmanteling van het programma Wurkje foar Fryslân vinden we onbegrijpelijk. Het is een gemiste kans. Dit economische programma van de Provincie Fryslân wordt kapot bezuinigd. Weg kansen voor echte werkgelegenheid, weg aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt, weg stimulering van innovatie en ondernemen, weg cofinanciering. Zelf gebruikt het college termen als bijstellen en integreren. Het krijgt zelfs een andere naam: Wurkje mei Fryslân heet het. Het college zegt samen te willen werken, maar wijzigt het programma op eigen houtje, zonder de mienskip daarbij te raadplegen. Is dat het nieuwe samenwerken met de inwoners van Fryslân? Wurkje sûnder Fryslân was een betere naam geweest.

De uitgaven van dit nieuwe college zijn fors. Er komt een extra greep in de Nuon-gelden en de vrije reserve van meer dan 150 miljoen. Dat is ongeveer de helft van de totale investering voor de komende periode. Dat is niet de manier waarop wij willen omgaan met onze pake- en beppe-gelden.

Dit college kiest voor een weg waarmee we terug in de tijd gaan. Er wordt 16 miljoen in een nog op te richten Friese ontwikkelmaatschappij gestopt, terwijl we al een ontwikkelingsbedrijf hebben. Het is volstrekt onduidelijk wat met dat geld moet gebeuren. Er is nú actie nodigen niet volgend jaar wanneer het economische programma klaar is.

De uitvoeringsagenda is niet amendeerbaar, maar we kunnen wel proberen de richting bij te stellen. We lezen dat u de intentie heeft om de hand uit te steken. Wij willen óók graag samenwerken aan een beter Fryslân. We willen daarom ook niet alleen kritiek hebben, maar kijken naar de positieve zaken in de uitvoeringsagenda, richting geven en voorstellen blijven doen die in onze ogen noodzakelijk zijn. Hiervoor dienen we drie moties in.

We zijn positief over een aantal programmaonderdelen die worden voortgezet. We verwachten veel van het fonds voor schone energie. En belangrijk is dat glasvezel in het buitengebied snel wordt aangelegd. Doorzetten is ook hier van toepassing. In navolging van eerdere verzoeken dienen we een motie in gericht op de voorzieningen voor schoolkinderen in het buitengebied. Specifiek gaat het hierbij om de toegang tot snel internet, veilige oversteekplaatsen bij provinciale wegen en de bereikbaarheid en betaalbaarheid van openbaar vervoer.

We zijn blij dat het college, na onderzoek, er met ons van overtuigd is dat die elfde faculteit er moet komen. Better let as net zullen we maar zeggen.

Het college wil de natuuropgave binnen de wettelijke kaders uitvoeren en de landbouw meer ruimte geven. Met de natuurinclusieve landbouw wilt u een ontwikkeling bewerkstelligen in biodiversiteit en verdienmodellen. Een goed initiatief.
De PvdA is van mening dat dit niet alleen plaats moet vinden op bedrijven die Agrarisch natuur beheer toepassen maar ook moet gelden voor de andere agrarische bedrijven in Fryslan. In de te vormen Akkerbouwacademie zal vergroening en biodiversiteit een belangrijk element moeten zijn. Wij gaan er scherp op toezien dat biodiversiteit zich verder ontwikkelt in Fryslân.
Voor revolverende duurzaamheidsprojecten is er veel geld uitgetrokken: 127 miljoen euro. Maar tekstueel is er weinig inhoud en richting gegeven aan participatie in Windpark Fryslân. Alleen dat er een plan van aanpak komt. We dienen daarom een motie in om de doelstelling nog eens helder te maken. Winsten mogen niet in de zakken van de heren investeerders belanden. De burgers en ondernemers moeten er juist van profiteren zeker in Súd-West Fryslân.

Duurzaamheid op alle vlakken en versterking van onze economische structuur zijn en blijven van hele grote betekenis. Als provincie en dus als opdrachtgever moeten we het goede voorbeeld geven. In de nabije toekomst zullen we ook op deze punten met initiatiefvoorstellen komen. Het eerste initiatiefvoorstel dat u kunt verwachten gaat over problemen bij bedrijfsovernames binnen het MKB.

De PvdA blijft kiezen voor eerlijk delen en goed en eerlijk werk voor iedereen.

Remco van Maurik
Spreektekst behandeling uitvoeringsagenda 2015-2019
Provinciale Staten 23 september 2015