PvdA gaat formeren met CDA, VVD en FNP: alles wat je wilt weten

“Op grond van de bevindingen stel ik voor te starten met de formatie aan de hand van de combinatie CDA, PvdA, VVD en FNP.” Informateur Harry van der Molen presenteerde rond het middaguur zijn advies voor het nieuwe bestuur van de provincie Fryslân. De PvdA Steatefraksje denkt dat zij binnen deze coalitie het verschil kan maken, aan de andere kant is het een tegenvaller dat het op dit moment niet lukt om GrienLinks binnen te loodsen. Fractievoorzitter Hetty Janssen vertelt over haar ervaringen de afgelopen weken.

Hoe zijn de gesprekken met de informateur verlopen?

Samen met Marijke Roskam en in overleg met de volledige fractie zijn we de gesprekken ingegaan met een helder doel: ruimte creëren voor een coalitie waarin we zoveel mogelijk uit ons eigen verkiezingsprogramma realiseren. Na een eerste oriënterend gesprek met de informateur zijn we samen met CDA, VVD en FNP aan tafel gezet. Al snel leverde dit behoorlijke discussie op. Op voorstel van de informateur zijn we dieper ingegaan op de veenweideproblematiek en de energietransitie. Toen bleek dat er op deze belangrijke onderwerpen ruimte ontstond, werd het voor ons duidelijk dat de PvdA de komende jaren het verschil kan maken.

Welke rol speelde Forum voor Democratie in de onderhandelingen?

Forum voor Democratie is met zes zetels even groot als de PvdA en daardoor waren wij inwisselbaar. Een rechtse coalitie met Forum voor Democratie zou betekenen dat we vier jaar achter de feiten aanlopen op het gebied van natuur en duurzaamheid. Dit zit continue in je hoofd tijdens de onderhandelingen. Wij willen dat Fryslân niet aandoen.

GrienLinks valt nu buiten de boot. Waarom is dat?

De onderhandelingen waren lastig. Al snel werd duidelijk dat twee linkse partijen moeilijk lag. CDA, VVD en FNP hielden elkaar vast en met de zes zetels van ons of Forum voor Democratie was er al sprake van een meerderheid. Van deze getalsmatige benadering waren de informateur en de andere partijen niet af te brengen. Toen dit duidelijk werd, zijn we vol gegaan voor de inhoud en groene onderwerpen. Ondertussen was er nauw contact met GrienLinks.

Hoe verliep het contact met GrienLinks de afgelopen weken?

Er is veel contact geweest met GrienLinks. Na elk gesprek met de informateur en andere partijen hebben we elkaar gesproken. Soms per telefoon of WhatsApp, maar ook meerdere face-to-face gesprekken. Dit waren goede en inhoudelijke gesprekken. Het is natuurlijk een vervelende boodschap om te vertellen dat er geen ruimte gemaakt werd voor GrienLinks. Toch vinden ook zij de inhoud belangrijker.

Wat zijn precies de afspraken met de groene partijen: GrienLinks, D66 en Partij voor de Dieren?

Toen we vlak voor de verkiezingen ‘Het Groene Verschil’ presenteerden was er een duidelijke afspraak: we houden elkaar vast op de inhoud en we proberen een groen college te vormen. Helaas was de verkiezingsuitslag onvoldoende voor het laatste. Ten opzichte van elkaar zijn we vrij om het college in te gaan, zolang we maar blijven strijden voor de groene onderwerpen. Het is daarnaast de realiteit dat we niet de grootste partij zijn. Daardoor heb je het onderhandelingsproces niet in eigen hand.

Wat is er gezegd over de veenweide?

De vier partijen (CDA, PvdA, VVD en FNP) willen allemaal een brede benadering vanuit het belang van behoud van het landschap, herstel biodiversiteit en CO2-reductie. Dat vraagt een robuust watersysteem, waarbij een goede economische positie voor de agrarische bedrijven mogelijk blijft. Vernatting van het veen is daarbij essentieel. Tussentijds moet het college de balans opmaken en waar nodig bijsturen. Het is niet meer eindeloos wachten op draagvlak. Dit is echt anders dan het beleid in de afgelopen vier jaar.

Hoe komt het met de dorpsmolens?

De FNP heeft de afgelopen jaren de doorontwikkeling van dorpsmolens, zoals in Reduzum, tegengehouden. Tijdens de gezamenlijke gesprekken bleek dat, gezien de standpunten van PvdA, CDA en VVD, er ruimte gegeven wordt aan dorpsmolens en kleine Groningse windmolens. Daarnaast willen we echt werk maken van het saneren van oude windmolens in het landschap.

Ging de discussie alleen over windenergie?

Nee, we hebben het ook uitgebreid gehad over de unieke kansen om de energietransitie, die onderdeel is van het Klimaatakkoord, samen in te vullen. Er is geen provincie met zoveel energiecoöperaties in dorpen en wijken als Fryslân. Dit moeten we benutten door ze de ruimte te geven om hun initiatieven uit te werken en ze niet tegen te werken.

Ligt er al een coalitieakkoord?

Nee, we hebben nu alleen de informatieperiode achter de rug. Verkend is of er vertrouwen is dat we eruit komen op alle onderwerpen. Veenweide en de energietransitie waren hiervoor testcases met een bemoedigend resultaat. We zijn er alleen nog lang niet. Voor de PvdA belangrijke onderwerpen als cultuur, werk, wonen, openbaar vervoer en de betaalbaarheid van alles zijn nog niet besproken.

Is al bekend wie de gedeputeerde wordt?

Nee, dit laten we afhangen van de portefeuille die de PvdA weet te bemachtigen. Dit wordt de komende weken tijdens de formatie duidelijk.

Hoe gaan jullie de coalitieonderhandelingen in?

We zijn met zes zetels de tweede partij binnen de beoogde coalitie. Daardoor hebben we een goede onderhandelingspositie. Zoals van ons verwacht mag worden zullen we kritisch zijn en onze verantwoordelijk nemen voor de onderwerpen die dicht bij de PvdA en de groene partijen staan. Eén ding is zeker: het Klimaatakkoord zal een bepalende rol spelen.

Wat gaat er de komende weken gebeuren?

We gaan nu de formatieperiode in. Alle fractieleden worden hierin betrokken vanuit hun specialismen. Tijdens de onderhandelingen is het altijd lastig om iedereen openbaar op de hoogte te houden. We doen dit via de website wanneer het kan en vanuit het gewestelijk bestuur is er iemand aanwezig bij de fractievergaderingen.

Kan ik de verslagen van de gesprekken met de informateur lezen?

Ja, de verslagen van alle gesprekken komen zo snel mogelijk openbaar via de website van de provincie Fryslân. De gespreksverslagen met de PvdA zullen we vervolgens ook direct op onze website bij dit bericht publiceren.

Ferslach petear PvdA mei informateur | 27 maart 2019
Ferslach petear CDA VVD FNP PvdA mei ynformateur | 3 april 2019 (Nederlandse versie)
Ferslach petear CDA VVD FNP PvdA mei ynformateur | 8 april 2019 (Nederlandse versie)