PvdA Fryslân
Wij vinden het tijd om de gewoonten rond coalitieonderhandelingen te doorbreken. Al jarenlang gaat het op dezelfde manier, maar tijden veranderen. De politiek verandert. Over vier maanden zijn er weer verkiezingen voor Provinciale Staten. Een mooi moment voor een nieuwe aanpak.
Grootste partij
Hoe ging het tot op heden? Na de verkiezingsuitslag begint het onderhandelen over een nieuw college van Gedeputeerde Staten, het zogeheten formeren. De ongeschreven regel is dat de grootste partij de leiding neemt en dat het verkiezingsprogramma van deze partij het uitgangspunt is bij deze onderhandelingen. De grootste partij nodigt andere partijen uit en probeert voor het nieuwe coalitieakkoord een meerderheid te krijgen in Provinciale Staten.
Vaak is het zo dat een kleine meerderheid voor vier jaar het beleid bepaalt en de minderheid niet veel heeft in te brengen. De partijen die niet meedoen, de oppositiepartijen, hebben nauwelijks invloed en mensen die op deze partijen stemden zien hun stem verloren gaan. Voor vier jaar zijn de kaarten geschud en staan oppositiepartijen tegenover coalitiepartijen. Het debat verhardt en er wordt gedacht in tegenstellingen in plaats van overeenkomsten. Er is geen sprake van samenwerking, hetgeen slecht is voor de democratie.
Statenprogramma
Hoe gaan we dit doorbreken? Enkele gemeenten zijn ons al voorgegaan en ook de Friese 50PLUS deed een voorstel. Als PvdA vinden we één kernelement, het schrijven van een breed gedragen Statenprogramma, de moeite waard om verder uit te werken. Dit betekent dat direct na de verkiezingen alle partijen met elkaar om de tafel gaan zitten, om te bespreken wat de belangrijkste thema’s in Fryslân zijn voor de komende vier jaar. Ook bespreken ze wat er in die vier jaar op de thema’s bereikt moet worden.
Dit Statenprogramma bevat uiteindelijk de onderwerpen en gewenste resultaten die kunnen rekenen op een zo groot mogelijke meerderheid in Provinciale Staten. Daarna komt pas de vraag naar voren: welke partijen willen meewerken aan de uitvoering van dit programma? Deze partijen worden ook betrokken bij het uitzoeken van geschikte gedeputeerden.
Rode draad
Van de belangrijke thema’s kun je nu al enkele opschrijven: klimaataanpak, energietransitie, economische ontwikkeling, duurzame landbouw, vitaliteit dorpen en wijken, legacy van LF2018. Stuk voor stuk onderwerpen waarover alle partijen schrijven in hun verkiezingsprogramma en die daarmee thuishoren in het Statenprogramma.
Als alle partijen hun inbreng kunnen bundelen ontstaat er samenwerking in plaats van uitsluiting. Je creëert een rode draad waarmee je vier jaar lang, met brede steun, kunt doen wat goed is voor Fryslân. Natuurlijk moet het proces goed begeleid worden. Iets voor de commissaris van de Koning?
Remco van Maurik & Hetty Janssen
PvdA Steatefraksje
