PvdA Fryslân
Hoe komt het als we van het gas af gaan? Hoe blijft de energierekening betaalbaar voor iedereen? Wat kan ik nu al doen als bewoner? En hoe kunnen de plannen van PvdA Fryslân ervoor zorgen dat iedereen wint met de energietransitie? Een stampvolle zaal in het wijkgebouw van Bilgaard werd afgelopen zaterdag tijdens de bijeenkomst ‘Wonen na het klimaatakkoord’ behoorlijk gerustgesteld door een panel van betrokkenen.
Niemand minder dan Diederik Samsom (klimaattafel Wonen), Biense Dijkstra van bouwbedrijf Dijkstra Draisma en Harro Eppinga van woningcorporatie Elkien konden zaterdag alle zorgen en openstaande vragen vanuit een volle zaal beantwoorden. De bijeenkomst was georganiseerd door PvdA Leeuwarden in het kader van de komende verkiezingen, maar voor iedereen toegankelijk.
Geen stress, wel support nodig
Na het zien van een filmpje van een bewoner uit Heechterp-Schieringen kon Samsom duidelijk stellen: de overheid komt heus niet ineens aan je deur om het gas af te sluiten. ‘Als je je woning heel goed isoleert naar energielabel B en er al van alles aan doet om zo energiezuinig te wonen, dan ben je voor nu echt al heel goed bezig. De gemeenten zijn nu aan zet om een warmtevisie te ontwikkelen voor 2021. Dan wordt duidelijk hoe we in grote groepen kunnen opschalen.’
Grotere gemeenschappelijke aanvragen zijn volgens Biense Dijkstra nodig om het betaalbaarder te maken. Warmtepompen bijvoorbeeld, die zijn voor mensen met een krappe beurs nu onbetaalbaar. ‘En je ziet door de bomen en bedrijven en adviseurs het bos niet meer. We hebben een onafhankelijk regionaal commandocentrum nodig, dat met corporaties, wijken, dorpen en gemeenten de energiebehoefte in kaart brengt en dan grootschalig een opdracht neerlegt. Dat centrum kan burgers ook neutraal adviseren en kijken waar het nog niet loopt.’
Groen doen, ook als je rood staat
Precies dat staat in de plannen van PvdA Fryslân, vertelde lijsttrekker Marijke Roskam. ‘We hebben dat commandocentrum – zoals de heren het noemen – het Elkenien Grien Team genoemd. We willen de gaten dichtlopen waar het mensen nog niet lukt om groene stappen te zetten. We horen dat de leningen bij het Fûns Skjinne Fryske Enerzjy niet bereikbaar genoeg zijn, dat energiecoöperaties in de dorpen en wijken tegen regelgeving aanlopen en dat sommige mensen niet genoeg weten om de keuzes te maken. Daar willen wij mee aan de slag de komende 4 jaar. We starten met een grote elektrische bus op de Grienewei in Leeuwarden en reizen door heel Fryslân om burgers verder te helpen.’
Het panel vertelde onder andere dat de gasprijs door de wereldwijde vraag veel hoger wordt, waardoor mensen nu al willen verduurzamen. ‘Er zijn wethouders die zich schamen als ze een nieuwbouwwijk opleveren met een gasfornuis erin, die bewoners willen best anders’, aldus Samsom. Hij en de panelleden zien dus dat burgers zelf wel willen veranderen.
Subsidies en leningen beter beschikbaar
Geld investeren of lenen voor verduurzaming, dat willen mensen dus best. ‘Maar de één is te oud volgens de geleerden en de ander heeft te weinig inkomsten. Hoe moet je dan verduurzamen?’, vroeg één van de vele geïnteresseerden. Een bezorgde vader zag de rekening van een gehandicapte volwassen vrouw steeds meer oplopen. ‘Deze mensen hebben weinig geld, maar moeten steeds meer betalen.’
Subsidies en leningen om te verduurzamen worden volgens Samsom toegankelijker, maar het kan zeker helpen als gemeenten en de provincie wat beter helpen en soms eens garant willen staan voor ouderen die bijvoorbeeld dolgraag hun huis willen isoleren. Dat geldt ook voor vragenstellers die een particulier huurhuis hebben. ‘Wij willen graag, maar niemand die ons nu verder helpt.’
Volgens Roskam zouden overheden meer moeten helpen met de garantstellling, met een fonds bijvoorbeeld. ‘De banken moeten ook een rol spelen, die kunnen dat ook best. Maar ze moeten de komende jaren laten zien dat ze ook willen’, vulde Samsom aan.
Een energiecoach van gemeente Leeuwarden gaf aan dat burgers zich kunnen melden bij een coördinator bij hen in de buurt. ‘Met elkaar komen we verder. Hoe meer mensen laten weten dat ze willen verduurzamen, hoe groter we de aanvraag kunnen doen.’
Ander soort comfort
Corporaties als Elkien willen ook dolgraag vergroenen, Harro Eppinga kreeg dan ook veel complimenten van Dijkstra en Samsom. Volgens Eppinga moeten we wel met elkaar minder verwend zijn. ‘Nu draaien we aan een knop en ronkt er binnen vijf minuten een kachel. Met de nieuwe oplossingen hebben we het net zo warm, maar voelt het anders.’ Dijkstra vult aan: ‘Wij hebben nu behang waar warmtepanelen in verwerkt zijn. Het kan dus wel, als mensen maar weten welke oplossingen er zijn en accepteren dat het geen CV meer hoeft te zijn.’
Onderwijs en iedereen profijt
Als er maar genoeg vaklieden zijn om in Fryslân en Nederland te verduurzamen. Samsom deed een duidelijke oproep. ‘Maak van Leeuwarden een MBO-stad en wees daar trots op! Leid mensen op, we hebben ze nodig’. Roskam vulde aan met een ander plan uit het programma. ‘We richten fysieke plekken in waar jong en oud kan bij – en omscholen, vooral ook in de techniek. Ook als je nog geen diploma hebt, of scholingsbudget. Het kan niet zo zijn dat er nu nog mensen langs de kant staan, terwijl de economie en verduurzaming zo hard draaien. Met goed werk, een betaalbare energierekening én een groenere wereld wint iedereen.’
