Het regeerakkoord is af, de stoelendans voor ministers en staatssecretarissen begint. Tijd om te kijken wat de regeringspartijen de Friezen te bieden hebben. De PvdA doet bewust niet mee aan deze regering. De afgelopen vijf moeilijke jaren nam de PvdA verantwoordelijkheid. Tot onze spijt zien we dat deze regering niet slim investeert maar potverteert. Over korte tijd zal er weer een nieuwe Jeroen Dijsselbloem nodig zijn. Wat erg steekt is de verhoging van de btw en het afschaffen van de dividendbelasting. Mensen met een kleine beurs krijgen alle klappen en de multinationals en buitenlandse beleggers gaan er met de voordeeltjes vandoor.
Laten we ons op deze plek beperken tot wat het regeerakkoord betekent voor de ambities en plannen die wij als PvdA voor de provincie Fryslân hebben. “Een uitgestoken hand naar iedereen in Nederland”, zo noemde D66-leider Alexander Pechtold, geflankeerd door Rutte, Buma en Seegers, het regeerakkoord dinsdagmiddag bij de presentatie. Maar komen de ambities van Den Haag wel overeen met onze ambities? Helpt het regeerakkoord ons of werkt het ons tegen?
Hoewel het onduidelijk is hoe het geld precies verdeeld wordt over de vele potjes, biedt het ook kansen. Bijvoorbeeld voor de topsectoren water en duurzaamheid. Met onderzoeksinstituut Wetsus zijn we wereldkampioen waterkennis. We kunnen vanuit Fryslân nu onze hand opsteken: ‘Jullie willen meer innovatie? Wij hebben de ideeën.’
Dan de gasboringen. Het Groningengas wordt verminderd. Maar hoe zit het met het Friese gas? Veel opsporingsvergunningen zijn al verleend en de nieuwe regering wil daar niets meer aan doen. Het regeerakkoord zegt niks over boringen onder de Waddenzee, terwijl de hele Friese politiek de gaskraan dicht wil. Tijd om een stoel aan de tafel af te dwingen, zodat we ook hier de schade beperken en ons werelderfgoed beschermen. Niet morgen maar vandaag!
Onze Friese ambities voor de klimaataanpak liggen duidelijk hoger dan de Haagse. Het doel om in 2030 bijna 50% minder CO2-uitstoot te realiseren wil deze regering vooral bereiken door CO2 op te slaan onder de grond. Dat is een schijnoplossing. Voor de isolatie van huurhuizen komt jaarlijks 100 miljoen euro beschikbaar. Dit is slechts een paar tientjes per huis. Het is aan onze gedeputeerden om boerenslimheid te tonen en geld met geld en werk met werk te maken. Door provinciaal geld met rijksgeld te combineren en slim gebruik te maken van de innovatiedrang bij woningcorporaties kunnen we veel meer huizen energiezuinig maken. Het mes snijdt daarbij aan drie kanten: energiebesparing, lagere woonlasten en nieuwe banen.
Zorgen zijn er over duurzame landbouw. Den Haag houdt vast aan de klassieke vorm van landbouw. Ze vertrouwt erop dat de sector zélf zorgt voor verduurzaming. Wij geloven daar niet in. Een centrale overheid moet de kaders stellen, zodat wij in Fryslân de noodzakelijke overgang naar grondgebonden landbouw en meer biodiversiteit kunnen versnellen. Help ons en maak van onze provincie een proeftuin.
We moeten niet afwachten, we moeten actie ondernemen. We roepen onze collega-Statenleden op om Den Haag hiernaartoe te halen. Om ze te laten zien waar wij goed in zijn. Anders lopen we vier jaar achter de feiten aan. En als we dan de nieuwe minister van klimaat ook minister van landbouw maken, zijn onze klimaatambities en duurzame landbouw binnen handbereik. Dat scheelt weer een stoel in de stoelendans.
Remco van Maurik
Fractievoorzitter PvdA Steatefraksje