‘Andere provincies zullen wel denken: ‘kassa’. Dit is geen peanuts!’

Door Provinciale Staten op 7 maart 2024

Een BBB-motie die stelt dat Fryslân bij de uitvoering van het Fries Programma Landelijk Gebied (FPLG)* alleen maar werk moet maken van de verplichte wettelijke taken rondom natuur, water en klimaatdoelen heeft het tijdens de Provinciale Staten van februari niet gehaald. De stemmingen zijn gestaakt, wat betekent dat het aantal voor- en tegenstemmen gelijk was en dat de motie daarom later opnieuw in stemming wordt gebracht. Het voorstel zorgde tijdens het Statendebat voor verwarring bij Klaas Zwart: ‘Innovatie in de landbouw is niet wettelijk verplicht, wil de BBB daar dan ook mee ophouden?’ Zwart waarschuwde in het debat dat de provincie voor het FPLG heel veel geld van het Rijk kan mislopen als zij alleen de wettelijke verplichtingen wil uitvoeren. Er zijn beleidsprogramma’s die nu al in uitvoering zijn. Zouden die weer worden stopgezet omdat zij niet wettelijk verplicht zijn, zoals bijvoorbeeld het Veenweideprogramma? Ook bij de gebiedsprocessen zal dit tot onwerkbare situaties leiden in de uitvoering. De gebiedsprocessen* zijn juist integraal opgezet, wat je hier weer mee zou loslaten.

Daarnaast is het een uiterst onhandig signaal naar het Rijk en andere provincies. Die zullen hieruit op kunnen maken dat Fryslân niet zoveel geld meer nodig heeft voor het FPLG, omdat zij alleen nog maar de wettelijke taken wil uitvoeren. Dit leidt natuurlijk tot een zeer slechte financiële uitgangspositie voor Fryslân. “Andere provincies zullen wel denken: ‘kassa’. Dit is geen peanuts!”, waarschuwde Zwart in de Staten. Uiteindelijk staakten de stemmen met 21 stemmen voor en 21 stemmen tegen. Later dit jaar wordt de motie opnieuw in stemming gebracht, nadat de consequenties eerst beter worden besproken in een commissievergadering.

*In het FPLG staat hoe Fryslân om wil gaan met stikstof, natuur, water & bodem, klimaat en een leefbaar platteland. We willen daarmee zorgen voor een schone lucht, schoon water, gezonde natuur en een bijdrage leveren aan het klimaat. Omdat de natuur en de bodem nergens hetzelfde zijn, wordt er bij het FPLG gewerkt in gebiedsprocessen: daarin werken de overheid, landbouw- en natuurorganisaties en burgers met elkaar samen om per gebied te kijken hoe dit wordt bereikt . Dat moet ‘samenhangend en integraal’, dus: alles in één keer. In plaats van: nu bezig met schoon water en over vijf jaar met een gezonde bodem. Want in de natuur hangt alles samen. Daarom is het onverstandig eerst alleen de wettelijke taken uit te voeren. Dat is niet genoeg om de kwaliteit van de lucht, het water en de natuur te verbeteren en daarnaast ook te investeren in de leefbaarheid op het platteland. De provincie doet veel voor de natuur in Fryslân wat niet wettelijk verplicht is en wat de provincie met geld voor het FPLG kan betalen. Het kabinet heeft voor alle provincies samen €24,3 miljard vrijgemaakt, dus het gaat om veel geld voor Fryslân.