Provinciale Staten gaan ‘Rijksdame’ Joan Leemhuis-Stout missen

Provinciale Staten nam gisteren afscheid van waarnemend Commissaris van de Koning Joan Leemhuis-Stout. Als vicevoorzitter sprak Statenlid Douwe Hoogland haar toe. Leemhuis-Stout was vijf maanden lang ‘Rijksdame’ voor de provincie Fryslân. “Vanaf dag één maakte je duidelijk dat je er voor ons was”, sprak Hoogland.

Terwijl Douwe Hoogland een dankwoord uitspreekt namens @psfryslan, neemt waarnemend CdK Joan Leemhuis-Stout plaats in onze bankjes #tigetank pic.twitter.com/WhHMafq7Nn

— PvdA Fryslân (@pvdafryslan) February 15, 2017

Toespraak afscheid Commissaris van de Koning Joan Leemhuis-Stout

Beste commissaris, Beste Joan,

Het voelt vreemd om vandaag als Provinciale Staten afscheid van jou te nemen. Gelukkig blijf je ook nog twee weken onze commissaris tot 1 maart en mag dan zoals de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties dat zegt met eervol ontslag.

Als Staten mogen we terug kijken op ons goede besluit om te kiezen voor een waarnemend commissaris. Dat had wat voeten in de aarde, maar uiteindelijk is iedereen blij met de keuze voor een waarnemer. Onze Staten verdienen een voorzitter! We wisten dat je tijdelijk onder ons was. Er zijn meerdere Statenleden die er geen bezwaar tegen zouden hebben gehad dat wanneer er was besloten om geen nieuwe CdK te zoeken

Vanaf 13 september ben je onze commissaris geweest en zoals je vanaf het begin hebt aangegeven: “Als ik commissaris ben, dan ben ik het ook.” Niet een beetje half maar helemaal en volledig. Vanaf dag een maakte je duidelijk dat je er was voor de Staten. Bij de openhartige kennismaking zorgde je ervoor dat de Staten zich thuis bij jou voelde. Het contact was gemakkelijk gemaakt en ontspannen.

We hebben gemerkt dat je in ons midden was. Je wilde weten hoe zaken geregeld waren. Je ging op onderzoek uit naar ons Reglement van Orde en wat constateerde je: we handelen niet conform ons eigen reglement als het gaat om sprekersvolgorde.

De griffie moest er aan te pas komen om met een voorstel te komen het conform het reglement te gaan doen. Maar wat bleek het presidium kwam er niet uit en vervolgens had je alle ruimte om de oude werkwijze te blijven hanteren.
Maar je bracht meer. Jij maakte nog eens scherp wat de positie van de Staten is. Hoe de verhouding tussen het college en de Staten verbeterd kan worden en hoe wij als Staten goed in onze rol kunnen komen. We mochten onze kaderstellende rol best meer opeisen. Beste Joan, ik denk dat ik namens de hele Staten uitspreek dat we je daar dankbaar voor zijn. We zijn lerende.

Je gaf ons ook een duidelijke mening over de verhouding tussen, en ik durf de woorden nauwelijks te benoemen, oppositie en coalitie. Vooral om deze niet te benadrukken maar zoveel als mogelijk samen op te trekken en proactief te zoeken naar de samenwerking. Het dualisme kan wat jou betreft hier nog wel meer vorm krijgen. Iets waar we recentelijk als presidium nog over hebben gesproken.

Een ander punt waar je altijd scherp op bent is of iedereen op dezelfde manier wordt bediend. Of het nu gaat om informatie vanuit het college naar de Staten. Waarbij de vraag was krijgt iedereen dezelfde informatie op het zelfde moment. Maar het ging ook over de omgang in de Statenzaal.

Zo kreeg het college de schrik van haar leven toen er geen koffie meer geserveerd werd tijdens de Statenvergaderingen. De Staten daarin tegen waren blij dat er voortaan water in de zaal gedronken kon worden.

Overigens had ook hier de griffie een voorstel voor gemaakt. Waarbij het eerste voorstel was dat de Staten bediend zouden worden alsof ze in de trein zaten alla railcatering. Vanzelfsprekend was dat een grap van de griffie echter Ynze de Boer van de ChristenUnie dacht dat het serieus was. Van de echte oplossing, een Dopper, zie ik trouwens bijzonder weinig terug.

Wat ik ook bijzonder waardeerde is dat u veel in overleg deed met de vicevoorzitter van de Staten, ondergetekende. U bracht mij in positie, praatte waar nodig is mij bij.

Je bent ook altijd bijzonder open geweest. Vanuit jouw rol als Rijksheer, of is het Rijksdame, praatte je ons geregeld bij. We kregen een inkijk in jouw agenda en dat maakte dat we meer beeld en geluid kregen bij wat een commissaris doet anders dan de Staten voor te zitten. Daarnaast stond je kamerdeur ook altijd open als dat mogelijk was en liep je ook zelf ergens binnen.

Je at ook gewoon mee met ons op de Statendagen en bracht je eigen dienblad terug. Iets dat zelfs griffiemedewerkers van andere provincies opviel. Je hebt ook altijd met volle aandacht en oprecht naar de Staten willen luisteren. Daarbij heb je ervoor gezorgd dat er meer spreektijd kwam voor de fracties. Zodat het debat in de Statenvergadering meer tijd mocht nemen.

Je noemt jezelf een kind van het openbaar bestuur, en zo hebben wij dat ook ervaren. Jouw kennis en ervaring hebben ons verder gebracht. Het heeft onze positie versterkt. Het heeft ons reflectie vermogen vergroot en ons scherper gemaakt op onze rol.
Natuurlijk zien we uit naar onze nieuwe commissaris van de Koning de heer Brok die we over twee weken verwelkomen, maar we gaan jou, Joan, ook missen. Jouw kennis, ervaring en duidelijke mening hielden ons scherp.

Toen we over jouw afscheid spraken was je ook duidelijk. Simpel en overzichtelijk wilde je het hebben en ook dat past je. Beste commissaris Leemhuis, het past mij als vicevoorzitter om u als persoon hartelijk te danken voor uw inzet voor onze provincie. Waar u bent geweest kwamen ons positieve geluiden tegemoet. U werd omschreven als een hartelijke dame die weet waar ze het over heeft. Die de tijd neemt voor mensen en wil weten hoe het zit. Deze Staten en Fryslân zijn je veel dankbaarheid schuldig.

Ik wil afsluiten met een persoonlijke noot. Joan, je bent een dame in alles. Duidelijk, kordaat, hoffelijk en een bijzonder mens. Dat heb ik van dichtbij mogen ervaren en daar ben ik je erg dankbaar voor.

Douwe Hoogland
Vicevoorzitter van Provinciale Staten Fryslân
Woensdag 15 februari 2017