Bijdrage debat over mislukte formatie

Afgelopen woensdag was er in Provinciale Staten een debat over de formatie, nadat de PvdA vorige week de beslissing nam om uit de onderhandelingen te stappen door de geplande bezuinigingen op cultuur, mienskip en natuur. Vicefractievoorzitter Klaas Zwart verving tijdens dit debat fractievoorzitter Edou Hamstra, die voor haar gezondheid op advies van haar huisarts een pauze heeft ingelast. Lees hieronder de bijdrage van Klaas Zwart terug. 

De PvdA-fractie is vol overtuiging en goede moed aan de formatie begonnen. Wij hebben samen met de BBB, CDA en CU hard gewerkt aan een akkoord. Met als werkmodel een hoofdtafel en vier thematafels, is er gekozen voor een gestuctureerde aanpak.

Wij hebben teksten geschreven, teksten bediscussieerd, teksten weer aangepast, tegenstellingen besproken en opgelost, elkaar vragen gesteld, naar elkaar geluisterd, het financieel kader besproken,
aan de financiële knoppen gedraaid, mogelijkheden en keuzes besproken.

Er is in gezamenlijkheid twee en een halve maand keihard gewerkt om tot een door de betrokken partijen gedragen akkoord te komen. Dit met de begeleiding van een betrokken en gedreven informateur en prima ambtelijke ondersteuning.

Waarom is het dan toch niet gelukt volgens de PvdA-fractie?

De ambitie die in het conceptakkoord verwoord moet wel uitgevoerd kunnen worden en dat doe je met mensen en middelen. En daar liep het wat ons betreft op spaak.

Zoals onze fractievoorzitter al in de media en op onze ledenvergadering heeft aangegeven, kwamen er wat de PvdA betreft te weinig middelen beschikbaar om onze plannen voor de belangrijkste thema’s zoals cultuur, mienskip en natuur voldoende ten uitvoer te brengen. De ambitie zoals in het conceptakkoord verwoord kon in onze ogen niet van voldoende financiering worden voorzien. De andere formerende partijen maakten andere keuzes.

Ten opzichte van de huidige inzet voor die belangrijke thema’s zou de inzet in het komende akkoord substantieel teruglopen. Zelfs zover dat je je moet afvragen of dat nog geloofwaardig is. Voor ons in ieder geval niet meer. Wij moesten de conclusie trekken dat in onze ogen de thema’s cultuur en mienskip en natuur ten opzichte van de huidige situatie zoveel moeten inleveren dat dit voor ons niet meer geloofwaardig en door ons niet meer uit te leggen is.

Met spijt in het hart hebben wij moeten constateren dat wij dit niet kunnen verantwoorden en dat wij niet meer kunnen meedoen.

Zoals door onze fractievoorzitter al eerder aangegeven, is het aan het eind van het proces aan onze kant niet goed gegaan. Wij hadden vorige week maandagavond moeten aangeven dat wij niet verder konden dat hebben we niet gedaan en dat was gewoon niet goed.

Er was die avond sprake van stevige druk om akkoord te gaan met substantieel minder financiële inzet/middelen op de eerdergenoemde, voor onze partij belangrijke thema’s cultuur, Mienskip en natuur. Maar ook voor wonen, erfgoed, maatwerk voor ov, etc. Er was haast, iedereen wilde eruit en wij voelden ons verantwoordelijk om de formatie te laten slagen. Het inzicht dat wij hiermee onze geloofwaardigheid richting onze leden en kiezers kwijt zouden raken kwam kort daarna en heeft ertoe geleid dat wij onze medewerking aan de formatie hebben opgezegd.

Wij hebben begrip voor de verbazing en de teleurstelling van onze beoogde coalitiepartners. Wij begrijpen dat het onverwacht en hard is aangekomen.
Wij vinden het jammer dat er hier en daar in de reacties grote woorden zijn gebuikt, waarschijnlijk in alle emotie die er op zo’n moment ontstaat. Woorden als onbetrouwbaar hebben de grote impact in de politiek en moeten daarom goed gewogen worden voordat ze geuit worden.

Wat hebben we van het afgelopen proces geleerd?

Wat ons betreft moeten we in een eerder stadium in beeld brengen waar de grote prioriteiten liggen van de verschillende partijen in relatie tot de beschikbare financiën. De verdeling van de middelen over de thema’s dus. Ook moeten we eerder met elkaar bepalen aan welke financiële knoppen je wel of niet wilt draaien.

Wij hebben gegeven het feit dat er een substantieel minder grote bedrag uit de Vrije Algemene Reserves [de ‘spaarrekening’ van de provincie] beschikbaar was overigens allemaal ingeleverd. Het tekort dat overbleef was substantieel en moest volgens de overige partijen gekort worden op cultuur, mienskip, taal, erfgoed wonen, biodiversiteit etc . De thema’s die voor de PvdA van wezenlijk belang zijn.