Wurkje sûnder Fryslân

Het was het grootste economische programma uit de geschiedenis van de provincie. Het stimuleerde werk, talent en ondernemen in een tijd van crisis. Het gaf mensen de kans om met eigen ideeën te komen, om te innoveren. Wurkje foar Fryslân. Een beleidsparel die door de nieuwe coalitie om zeep wordt geholpen. Er wordt ruim 100 miljoen op het programma bezuinigd. De coalitiepartijen CDA, VVD, FNP en SP maken bewust de keuze om geen nieuwe banen te creëren, om de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt te beperken. Voorbeelden? Het praktijkgericht opleiden wordt gedwarsboomd, de zorgvuldig opgebouwde relatie met en tussen scholen wordt uitgehold en als klap op de vuurpijl lopen we tientallen miljoenen aan fondsen mis die bedoeld waren om de samenwerking met het bedrijfsleven te verbeteren.

Het is een gemiste kans. Dat vooral. Maar wat ook tegen de borst stoot is het feit dat er geen aandacht meer is voor de initiatiefnemers: de inwoners van Fryslân. De mienskip. De projecten die samen Wurkje foar Fryslân vormden kwamen vanuit de Friese bevolking. Deze initiatieven verkeren nu in grote onzekerheid. De coalitie doopt het programma nog wel om in Wurkje mei Fryslân, maar van enig overleg met de initiatiefnemers, voordat de bezuinigingen doorgevoerd worden, is geen sprake. Wurkje sûnder Fryslân is misschien een betere naam.

Waar de coalitiepartijen Wurkje foar Fryslân in het coalitieakkoord nog beschreven als „een belangrijk voertuig voor het stimuleren van [een] toekomstbestendige economie”, keren ze het programma twee maanden later volledig binnenstebuiten. Wat is er gebeurd tussen het bekendmaken van het coalitieakkoord in mei en de presentatie van het uitvoeringsprogramma in juli? Waarom zoveel korten op een programma dat investeert in de toekomst en zelfs geld oplevert? Het lijkt er sterk op dat de coalitie 100 miljoen euro op Wurkje foar Fryslân bezuinigt om de 80 miljoen te dekken die nodig is voor de, in verkiezingstijd van de daken geschreeuwde, ‘teruggave’ van de provinciale opcenten op de motorrijtuigenbelasting.

Als u niet precies weet hoe de opcenten en de teruggave ervan in elkaar zit, een korte uitleg. Op zich is het verlagen van belastingen natuurlijk een goed idee. Niemand houdt van geld-uit-de-zak-klopperij. Maar dit is geld teruggeven onder valse voorwaarden. Hoe groter, hoe zwaarder en hoe meer auto’s je rijdt, hoe meer motorrijtuigenbelasting je betaalt en hoe groter het deel opcenten en dus de teruggave zal zijn. Oftewel, hoe meer grote, dure auto’s je rijdt, hoe meer geld je terugkrijgt. Rijd je rond in een Polo’tje of heb je helemaal geen auto? Dan krijg je weinig terug of zelfs helemaal niets.

Eigenlijk gebruiken ze het geld van Wurkje foar Fryslân en de resterende Nuon-gelden om gaten in het kostenplaatje van de coalitieplannen te dichten. Want de opcenten gaan vanaf 2019 weer dubbel en dwars omhoog. Dat geeft de coalitie zelf toe. Het is een ouderwetse politieke truc. Je sloopt goed functionerend bestaand beleid om slecht beargumenteerde nieuwe plannen ruimte te bieden. Deze coalitie kiest blijkbaar liever voor dure auto’s, asfalt en beton dan te investeren in werk en het ontwikkelen van talent.

Hetty Janssen
Remco van Maurik

Statenfractie Partij van de Arbeid