Inkrimpen veestapel onontkoombaar

Het Europese Hof uitte vorige week ernstige kritiek op Nederland als het gaat om de wijze waarop wij het stikstofoverschot in de veehouderij terugdringen. Mogelijk zijn er al jaren, ook in Fryslân, onterecht stikstofvergunningen verleend. Voor de bescherming van onze natuur is het noodzakelijk dat er minder ammoniakuitstoot is.

Eerder kwamen er al signalen vanuit Brussel dat onze fosfaatuitstoot per koe op termijn niet houdbaar is. Nederland kreeg desalniettemin voor twee jaar een ontheffing van de Europese fosfaatregels, de zogenoemde derogatie. Door de fosfaatrechten die Den Haag vervolgens bedacht, werden onze boeren enorm op kosten gejaagd.

Spiraal van regels

Beide problemen worden grotendeels veroorzaakt door de wijze waarop onze veehouderij is ingericht. Het gevolg is dat de boer als boosdoener wordt aangewezen. De politiek verzint steeds wat nieuws. De nieuwe regels volgen elkaar in no-time op. Boeren klagen er steen en been over. Ze voelen zich de dupe van agrarisch beleid waarbij hen altijd is opgedragen efficiënter en intensiever te produceren.

Ik begrijp de boosheid van de boeren. De regels zijn ontzettend ingewikkeld. Neem nu het stikstofbeleid, de programmatische aanpak stikstof. Een gekunstelde constructie, tot mislukken gedoemd. We zijn in een spiraal beland van steeds meer regels, steeds meer controles, steeds meer bureaucratie, onvermijdelijke fouten en dus weer meer regels. Het is om gek van te worden.

‘Gewoan sturten telle’

Deze spiraal moet doorbroken worden. We blijven nu hangen in pappen en nathouden en het bedenken van maatregeltjes. Het wordt tijd voor een compleet andere landbouw. We moeten heldere keuzes maken, zodat ieder weet waar hij of zij aan toe is. We hebben in dit land gewoon te veel koeien en die produceren te veel mest. Het inkrimpen van de veestapel is onontkoombaar.

We moeten ophouden met elkaar voor de gek te houden en elkaar de schuld te geven. Een rigoureuze keuze voor grondgebonden veehouderij met maximaal zo’n twee koeien per hectare is een betere oplossing. Zoals collega Statenlid Douwe Hoogland altijd zegt: “Gewoan sturten telle en fierder alle regels oer board.”

Deze overgang kunnen onze boeren niet maken zonder steun van de overheid, banken én consumenten. Ook is er tijd voor nodig, het lukt niet van vandaag op morgen. We betalen misschien wat meer voor onze melk, maar dan krijgen we wel een eerlijk product voor een eerlijke prijs.

Hetty Janssen
Woordvoerder landbouw en natuur
PvdA Steatefraksje