In het nieuwe Ontwerp programma Erfgoed, staat geschreven dat het college koppelkansen ziet voor het nieuwe erfgoedbeleid met het Iepen Mienskipsfûns (het fonds in Fryslân dat burgerinitiatieven stimuleert). Afgelopen jaar is er echter al fors bezuinigd op het IMF. Waar er onder het vorige college 14 miljoen beschikbaar was voor initiatieven uit de Fryske mienskip, is dat onder het huidige college nog maar 8,5 miljoen.
Taken zonder knaken
Nu blijkt dat het college ook nog eens erfgoeddoelstellingen wil koppelen aan het IMF, zonder daar extra geld voor beschikbaar te stellen: taken zonder knaken dus. Fractievoorzitter Edou Hamstra was hier tijdens de behandeling van het programma Erfgoed tijdens PS, dan ook kritisch op: ‘Dit kunnen we als Staten toch niet laten gebeuren, een nieuwe verkapte bezuiniging op een regeling die nu al sterk wordt overvraagd door onze inwoners en bewezen succesvol is? Deze indirecte bezuiniging op het IMF, is weer een directe bezuiniging op de Friese mienskip.’
Extra geld
In samenwerking met GrienLinks, SP, Steatelid Jonker en PvdD, diende de PvdA een voorstel in om wél extra geld beschikbaar te stellen. Want zoals Hamstra duidelijk stelde: ‘zonder extra middelen, zijn er ook geen koppelkansen mogelijk.’ Ze gaf daarbij aan dat wanneer deze middelen niet zouden komen, de PvdA ook niet in kon stemmen het nieuwe programma erfgoed.
Veel afgewezen aanvragen
Hamstra wees erop dat al veel aanvragen nu al niet gehonoreerd kunnen worden. ‘Op dit moment moet het Iepen Miekskipsfûns 57 procent van de aanvragen uit de mienskip afwijzen door een gebrek aan geld.’ Ze voegde daaraan toe: ‘jullie zeggen het college van de dorpen en de leefbaarheid te zijn, maar aanvraag na aanvraag wordt nu afgewezen. Hoe rijmen jullie dat met elkaar?’
Maar uiteindelijk haalde de motie geen meerderheid. De gehele coalitie (BBB, CDA, FNP en ChristenUnie) stemde namelijk tegen. Overigens vielen meerdere partijen over de taken die in de erfgoednota staan, zonder dat er geld is gereserveerd om ze uit te voeren. Zo kwam GrienLinks met een voorstel om genoeg geld vrij te maken voor de onderhoud van ‘groen erfgoed’: landschappen en natuur die kenmerkend zijn voor Fryslân. Maar ook dit voorstel strandde.
‘Stukjes geschiedenis gaan verloren’
Naast deze verdere uitkleding van het IMF, uitte de PvdA ook zorgen over de gevolgen van klimaatverandering op erfgoed en archeologie. Hamstra noemde een recent onderzoek, waarin staat dat in Nederland op sommige plekken erfgoed en archeologische resten al ernstige en onomkeerbare schade hebben opgelopen, als gevolg van bijvoorbeeld verdroging. Volgens het onderzoek zijn deze resten voor altijd verloren gegaan. ‘Dat betekent dat steeds meer stukjes geschiedenis – potentiële bronnen van kennis over Fryslân en onze manier van leven – niet meer toegankelijk zijn. Niet voor ons, maar ook niet voor alle generaties na ons’, aldus Hamstra
Gedeputeerde Folkerts zei deze zorg te delen en gaf aan dat er ook al een lobby richting het Rijk gevoerd wordt om de restauratiemiddelen te verhogen. Hamstra wees er echter op dat er in het nieuwe programma Erfgoed amper iets gedaan wordt aan dit grote probleem.
