Duurzame energie moet beschikbaar en betaalbaar zijn voor iedereen. Het moet lokaal worden opgewekt met hernieuwbare energiebronnen als windmolens en zonnepanelen. Zodat we de rekening van ons energiegebruik van vandaag niet in de toekomst neerleggen. En niet de buitenlandse aandeelhouders, maar Friese burgers moeten vervolgens profiteren van de opbrengsten. Dat is volgens de PvdA een rechtvaardig energiesysteem.
Friese Energievisie
Deze punten waren dan ook de kern van de inbreng van woordvoerder Daan Olivier tijdens de Provinciale Statenvergadering over de Friese Energievisie. De Friese Energievisie beschrijft hoe we toewerken naar een schoon, toekomstbestendig en rechtvaardig energiesysteem in 2050. De Friese overheden,
elf (Friese) maatschappelijke organisaties en de netbeheerders hebben samen gewerkt aan deze visie.
Daarin staan veel goede dingen: ‘we zetten in op een mix aan hernieuwbare bronnen en we besparen maximaal aan energie. En er wordt gesproken over energie van en voor de gemeenschap, waarbij we samen onze energie opwekken’, zei Olivier in het debat. Maar Olivier deed ook enkele voorstellen om het energiesysteem richting 2050 rechtvaardiger te krijgen.
Energie voor en door Friezen
Om ervoor te zorgen dat Friese inwoners en bedrijven profiteren van de duurzame energie die in Fryslân wordt opgewekt, is het belangrijk dat de gemeenschap (mede-)eigenaar is van hernieuwbare energieprojecten. Het streven van 50% lokaal eigenaarschap wordt nu vaak niet gehaald. Daarom kwam Olivier samen met de PvdD met een voorstel om ervoor te zorgen dat lokaal eigenaarschap bij hernieuwbare energieprojecten zo goed als mogelijk wordt geborgd, en daarbij ook te kijken welke rol de provincie hierbij kan spelen. Het voorstel haalde geen meerderheid.
Een betaalbaar en rechtvaardig energiesysteem
Wat de PvdA betreft is rechtvaardigheid de kern van ons nieuwe energiesysteem. Dat betekent dat de energierekening voor iedereen betaalbaar moet zijn. Dat kan door energie te besparen, bijvoorbeeld door woningen beter te isoleren. Want de energie die je niet gebruikt, hoef je ook niet af te tikken. Daarom hebben we samen met de PvdD voorgesteld om de winst die de overheid haalt uit hernieuwbare energieprojecten te gebruiken om woningen te verduurzamen, via bijvoorbeeld isolatiesubsidies of energiecoaches. Maar een rechtste meerderheid stemde tegen.
Energie van en voor de dorpen
In dorpen kunnen dorpsmolens een belangrijke rol spelen bij het lokaal opwekken van energie. In de winter, wanneer de wind harder waait en de energievraag hoger is, kunnen dorpsmolens een oplossing bieden voor de energiebehoefte. Maar liefst 44 energiecoöperaties hebben de provincie gevraagd om ruimte te geven voor het vervangen van bestaande windmolens door dorpsmolens. Om hieraan tegemoet te komen, regelde Olivier met GL, PvdD en CDA en met steun van een ruime meerderheid dat de behoefte aan dorpsmolens in kaart worden gebracht en lokale energiecoöperaties hierbij worden betrokken. Dit geeft de inwoners meer zeggenschap over hun eigen energievoorziening.
Energiehubs als oplossing voor netcongestie
Een ander belangrijk probleem in Fryslân is netcongestie. Het elektriciteitsnetwerk raakt steeds vaker overbelast, waardoor nieuwe woonwijken niet kunnen worden aangesloten en bedrijven hun processen niet kunnen verduurzamen. Energiehubs, die lokale energieopwekking, opslag en gebruik combineren, bieden een oplossing om het net te ontlasten. In Hallum werken verschillende bedrijven al aan plannen voor zo’n energiehub. Samen met BBB, CDA, JA21, PvdD, CU en VVD diende de PvdA een voorstel in om de realisatie van een energiehub in Hallum te ondersteunen. Dit voorstel werd aangenomen.
Eilander energiehubs
Ook op de eilanden ligt er een grote kans voor ‘eilander energiehubs’. De eilanden kunnen dan zelf energie opwekken, opslaan en gebruiken. Het voordeel: er hoeft geen nieuwe elektriciteitskabel door het Wad te worden getrokken en het geld blijft op de eilanden. Daarom hebben we samen met het CDA een motie ingediend om eilander energiehubs mogelijk te maken. Ook deze motie haalde een ruime meerderheid.
Meitinkers bedankt!
De afgelopen maanden heeft Daan Olivier een groep van vijf studenten gevraagd om met hem mee te denken over de voorbereiding van deze energienota. Daarvoor heeft hij met de ‘meitinkers’ verschillende bedrijven bezocht, van een agrariër tot een zeilschool. ‘De signalen die we tijdens onze bezoeken hebben gekregen zijn belangrijk geweest voor de voorstellen die we vandaag indienen. Dank voor jullie tijd om met ons mee te denken!’, zei Olivier.
