De afgelopen week wordt het nieuws gedomineerd door berichtgeving over de sterk stijgende gasprijzen door de tekorten aan gas op de wereldmarkt. Verschillende oorzaken spelen hierbij een rol. De toenemende vraag naar gas door het wegvallen van bijvoorbeeld de kernenergiecentrales in Duitsland, het stoppen met gaswinning in Groningen, het niet willen ontginnen van nieuwe velden, het onvoldoende gevuld hebben van opslagreservoirs en de vrees voor een koude winter. Daarnaast spelen geopolitieke belangen ook een rol.
De hoge energierekening kunnen veel huishoudens niet dragen. Op dit moment leven meer dan een half miljoen huishoudens in energiearmoede. Gezinnen die de keuze moeten maken tussen warm eten of in een warme kamer leven. Dat aantal zal verder toenemen door de stijgende gasprijzen.
Ondertussen werken we hard aan alternatieve warmtebronnen voor aardgas. Dat is nodig om de uitstoot te verminderen en de bevingen door gaswinningen uiteindelijk te doen stoppen. Duidelijk is dat Fryslân een enorme potentie heeft als het gaat om aquathermie (verwarmen of koelen met oppervlaktewater, afvalwater of drinkwater). Ook groen gas heeft in onze provincie grote potentie. Het gaat daarbij om gas uit mest van runderen van regionale bedrijven, verkregen uit mono mestvergisters. Gas van de boer om de hoek zoals in Koudum en Wijnjewoude. Het gaat daarbij om een coöperatie die de mest van plaatselijke rundveehouderijen, vergist op een centrale plaats bij het dorp.
In 2020 hebben CDA en PvdA in de Fryske Staeten het college van Gedeputeerde Staten (GS) gevraagd studie te laten verrichten naar de mogelijkheden van groen gas. Uit het rapport blijkt dat de mest van Friese rundveehouderijen jaarlijks 26 procent van de warmtebehoefte in de bebouwde omgeving kan voorzien. Dit zou in de toekomst de helft kunnen zijn, in combinatie met hybride warmtepompen.
De PvdA en het CDA roepen GS daarom op spoedig een plan van aanpak voor groen gas op te stellen en zo snel mogelijk starten met de uitvoering. Benut de potentie van groen gas en rem de toename van het aantal huishoudens dat leeft in energiearmoede. En het mes snijdt aan twee kanten. Het mestvraagstuk voor veehouders wordt ineens een kans. Zelfs als de veestapel zou afnemen. Wanneer andere provincies ook inzetten op deze warmtebron, hoeven we ook niet door te gaan met kleine gasvelden te exploiteren, waaronder die onder de Waddenzee, zoals Jilles van den Beukel oppert in de Leeuwarder Courant van 11 oktober 2021.
Afhankelijker worden van gas uit Rusland, ons Werelderfgoed ondermijnen of mest optimaal benutten? Wat het CDA en de PvdA in Fryslân betreft is deze keuze helder. We blijven ons inspannen voor groen gas. Niet alleen omdat het nodig is voor het klimaat, maar ook om minder afhankelijk te worden van de grillen van de aardgasleveranciers uit het buitenland.
Erik de Groot, PvdA-Statenlid Fryslân
Anton Meijerman, CDA-Statenlid Fryslân
