Actieplan natuur en landbouw

De agrarische sector staat onder druk. De afgelopen 50 jaar is er een manier van werken ontwikkeld die een véél te grote impact heeft op de natuur. Natuurlijk moeten we genoeg voedsel produceren zodat iedereen in Nederland voldoende eten heeft. Maar de huidige manier van werken in de landbouw zorgt voor te veel stikstof in de natuurgebieden. Door de CO2-uitstoot in het Veenweidegebied draagt deze manier ook bij aan klimaatverandering. De PvdA Fryslân gaat voor een toekomst van de natuur én voor de landbouw. Daarvoor zijn de volgende acties nodig:

Extensiever boeren

Boeren moeten meer land kunnen gebruiken voor minder vee. Dat kan alleen als er uiteindelijk ook minder vee is. Boeren moeten op vrijwillige basis de mogelijkheid krijgen hun bedrijf te beëindigen. Zeker als ze hun bedrijf vlak bij een natuurgebied hebben. De grond die beschikbaar komt kan een andere boer helpen in de overgang naar ‘meer land met minder vee’. De PvdA gaat voor zeggenschap bij de provincie om gebiedsprocessen in te richten en de grondbank in te zetten. Zo helpen we boeren om de overgang te maken naar een extensievere werkwijze. Dat zal leiden tot minder vee, maar misschien zelfs wel tot meer boeren.

Natuurlijker boeren

Het aandeel biologische landbouw moet omhoog. In de overgangsperiode moeten boeren gecompenseerd worden. In 2030 moet 25% van de landbouwgrond gebruikt worden voor biologische landbouw. Er is in Fryslân geen plaats intensieve, soms zelfs industriële, grootschalige kippen-, varkens- en geitenhouderijen. Deze bedrijven zorgen behalve voor een onaanvaardbare milieubelasting, ook voor gevaar voor de volksgezondheid.

Hoger waterpeil en klimaatbestendig watersysteem

In het veenweidegebied is sprake van een enorm hoge CO2-uitstoot, sterke bodemdaling en grote problemen met de funderingen van woningen. Deze problemen vragen allemaal een hoger waterpeil en een nattere bodem. De gebiedsgerichte aanpak is hier goed op gang gekomen, maar de PvdA gaat voor een snellere aanpak in meer gebieden. Samen met alle betrokkenen, maar wel met strakke deadlines.

Eerlijke vergoeding voor natuurbeheer

De natuur kan alleen beheerd worden samen met de boeren. Zij weten van oudsher veel over het beheer van de natuur. Zij moeten daarvoor dus goed betaald worden. Hun taken op dit gebied moeten worden uitgebreid. Het moet een aanzienlijk deel van hun inkomsten vormen. Voor langere tijd en gegarandeerd.

De weidevogels terug in Fryslân

De PvdA gaat voor grote aaneengesloten gebieden waar de weidevogels kunnen broeden en de kuikens veilig groot kunnen worden. Daar hoort een andere inrichting bij van het landschap met meer plas-dras gebieden. Maar ook predatiebeheer. Zolang de balans tussen aantal weidevogels en aantal predatoren niet hersteld is, is beheer nodig.

Fryslân geen geschikt leefgebied voor de wolf.

Fryslân is niet geschikt als leefgebied voor de wolf. Er is hier te weinig natuur waar de wolf zich thuis voelt en er is te weinig natuurlijk voedsel voor hem. De wolf is wél een beschermde diersoort. De PvdA pleit ervoor dat de beschermingsregels voor de wolf buiten de geschikte leefgebieden minder streng worden, zodat de wolf geweerd kan worden uit Fryslân en er elders in Europa beschermd wordt totdat de gewenste staat van instandhouding is bereikt.

Gezonde voeding: betaalbaar en lokaal.

Gezond voedsel moet voor iedereen beschikbaar zijn. Bewustwording over wat gezond is, daar kan de provincie echt aan bijdragen. Minder vlees en meer biologisch en lokaal geproduceerd voedsel eten. Iedereen kan door het eigen koopgedrag bijdragen aan een schonere en gezondere wereld. Het moet dan wel bekend en betaalbaar zijn.

Belangen boer boven belangen agrolobby.

De agrarische sector kent vele kanten. Boeren en burgers, maar ook grote firma’s in de verwerkende industrie, de veevoederindustrie en banken die verdienen aan de enorme schulden van de boeren. De belangen en de lobby vanuit die grote bedrijven staan een overgang naar een gezonde, duurzame landbouw in de weg. De PvdA kiest ervoor om de belangen van de gewone burgers en de goedwillende boeren voorop te stellen en de (financiële) steun allereerst daar op te richten.

Meer aaneengesloten natuurgebieden.

Eén van de redenen waarom de natuur zoveel te leiden heeft van de stikstof is dat de natuur bestaat uit kleine gebiedjes, veelal gescheiden van elkaar door landbouwgrond. Het natuurlijk herstelvermogen in de natuurgebieden is te klein. Daarom vindt de PvdA dat het hele natuurnetwerk in Fryslân ook als natuur moet worden ingericht.

Schoon water, gezonde bodem.

Bij de akkerbouw en de bloembollenteelt worden nog steeds pesticiden gebruikt. Deze zorgen voor vervuiling van het oppervlaktewater. De PvdA wil op zo kort mogelijke termijn het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen terugdringen. Voedsel moet geproduceerd kunnen worden met alleen natuurlijke bestrijdingsmiddelen. De bloembollenteelt hoeft voor ons helemaal niet als dat niet op een schone, gezonde manier kan. De bodem moet weerbaarder worden zodat er minder ziekten ontstaan. De balans in de bodem moet hersteld worden.

Wat heeft de PvdA de afgelopen vier jaar in Fryslân bereikt?

De afgelopen vier jaar heeft de PvdA met een eigen gedeputeerde ingezet op herstel van de balans in de natuur. Concreet hebben we het volgende al bereikt:

• Vier gebieden in Fryslân zijn opgenomen in het aanvalsplan Grutto met bijbehorende financiering.
• Er is geld vrijgemaakt voor herstel van de biodiversiteit. In projecten wordt nu aan dat herstel gewerkt.
• In zes gebieden met een dikke veenlaag is het Veenweideprogramma van start gegaan. Hiervoor is 50 miljoen aan middelen binnengehaald.
• Voor de Hegewarren is een gebiedsplan vastgesteld met een hoog waterpeil. De eerste agrarische bedrijven zijn aangekocht om uitvoering van dat plan mogelijk te maken.
• Het gebiedsproces in Aldeboarn – De Deelen wordt landelijk gezien als een voorbeeldproces. Daarom zijn er veel rijksmiddelen voor vrijgemaakt.
• Voor bewoners in het Veenweidegebied met funderingsschade is besloten een subsidieregeling op te stellen voor funderingsherstel.
• De grondbank is opgericht en er kan nu grond aangekocht worden voor natuur en voor verplaatsing van veehouderijen.
• Politiek is een akkoord bereikt om 500 hectare grond aan te kopen om er natuur van te maken en 1000 hectare grond in te richten als natuur.
• Het gebruik van pesticiden op eigen grond van de Provincie is verboden en op andere agrarische grond stapsgwijs verminderd.