Artikel 1 van de Grondwet is gewijzigd. Dit artikel gaat over het gelijkheidsbeginsel en over het feit dat er niet gediscrimineerd mag worden. In het artikel staat een lijstje van elementen op grond waarvan discriminatie in ieder geval verboden is. Daar zijn ‘handicap’ en ‘seksuele gerichtheid” nu aan toegevoegd. De Eerste Kamer stemde vorige week in met deze wijziging. Een initiatiefvoorstel van PvdA, GL en D66 is daarmee, na een lange procedure, definitief aangenomen.
In de hal van het provinciehuis hangt de tekst van artikel 1 van de Grondwet aan de muur in de publiekshal, in het Nederlands en in het Fries. De tekst herinnert ons eraan dat dit artikel een fundamentele waarde in zich draagt, waarop onze vrije samenleving steunt. Het dient ook als anker in onze democratische rechtsstaat.
Waarom is deze uitbreiding van artikel 1 zo belangrijk? Discriminatie en ongelijke behandeling is in Nederlander toch niet toegestaan. De praktijk is echter weerbarstiger.
Er zijn vele voorbeelden waar mensen met bijvoorbeeld een visuele beperking níet dezelfde kansen krijgen bij het vinden van een baan. Of bij de toegang tot belangrijke informatie, zoals publicaties op het internet. Of mensen op rolstoel die hinder ondervinden, omdat de overheidsgebouwen niet rolstoeltoegankelijk zijn
Regelmatig ervaren jongeren met een andere seksuele geaardheid als de hetero-standaard dat ze moeilijker een stageplek vinden omdat er nog steeds bazen zijn die een andere geaardheid afwijzen.
Het zijn maar een paar voorbeelden, maar het maakt duidelijk dat de samenleving er steeds weer op gewezen dient te worden dat we er nog lang niet zijn met het bieden van gelijke kansen en met de volwaardige participatie van iedereen aan onze samenleving. Het is belangrijk dat dit nu expliciet in onze Grondwet wordt verankerd.
Het heeft bovendien een krachtige symbolische waarde dat we als Nederland pal staan voor rechten en vrijheden van iedereen, en dat je handicap of je seksuele geaardheid op geen enkele wijze een grond mag vormen voor discriminatie en ongelijke behandeling. Deze grondwetwijziging legt een hele zware verantwoordelijkheid op de overheid, dus ook op de gemeenten en provincies, om erop toe te zien dat niemand op deze twee gronden wordt gediscrimineerd.
Bovendien moeten we voorbeelden uit andere landen zien als een waarschuwing dat sommigen het recht op een gelijke behandeling ook weer kunnen verliezen. Door deze grondwetswijziging wordt dat in Nederland een stuk moeilijker.
De tekst op de muur in het provinciehuis moet dus worden aangepast. Dat lijkt een kleine klus, een vanzelfsprekendheid omdat het artikel een nieuwe tekst heeft gekregen. Maar voor ons is het een betekenisvol moment. De PVV, FvD en een deel van het CDA stemden in 2020 nog tegen de status van Fryslân als regenboogprovincie en in de Eerste Kamer stemden de fracties van de PVV, Nanninga (JA21), FvD en SGP tegen deze grondwetswijziging. Het is dus belangrijk dat Fryslân blijft laten zien dat discriminatie op grond van handicap en geaardheid echt niet meer kan.
Edou Hamstra Fractievoorzitter PvdA Fryslân
Sander Terphuis PvdA-kandidaat Provinciale Staten Fryslân, voormalig voorzitter Nederlandse Vereniging voor Blinden en Slechtzienden
Hetty Janssen, PvdA-kandidaat Eerste Kamer
Edou Hamstra
Lijsttrekker Provinciale Staten
