Waar is de stuurman op de Friese vaarwegen?

De Friese binnenhavens spelen samen met de zeehaven van Harlingen een wezenlijke rol in de Friese economie. Die rol staat of valt met de bereikbaarheid van de havens voor vrachtschepen. Deze worden steeds groter, met als gevolg dat vaarwegen die niet meegroeien en op termijn niet meer bevaarbaar zijn voor deze vrachtschepen. Dat heeft grote gevolgen. Zo kunnen watergebonden bedrijven door een slechtere bereikbaarheid gedwongen moeten verhuizen naar andere haventerreinen, met nadelige gevolgen voor de werkgelegenheid. Een ander mogelijk effect is het verschuiven van transportstromen over water naar de weg, wat gepaard gaat met meer vrachtverkeer over de weg en een grotere uitstoot van verontreinigende stoffen.

Wat is er in het Friese college van Gedeputeerde Staten gevaren, dat zij zo lichtzinnig de keuze willen maken in welke vaarwegen voor de beroepsvaart de provincie wel of niet investeert? De PvdA vindt het onbegrijpelijk dat, zonder spoor van een navolgbare redenering, investeringen in de beroepsvaarwegen even achteloos worden aangekondigd als af geserveerd. Het is al even onbegrijpelijk dat allerlei effecten op de omgeving eenvoudigweg worden weggeredeneerd, of zelfs helemaal worden genegeerd. Het college lijkt geen visie te hebben op de toekomst van de beroepsvaart, laat staan op de samenhang met economie en werkgelegenheid, veiligheid, duurzaamheid en het scheiden van conflicterende ruimtelijke functies.

Maar er zijn ook andere zaken die om een oplossing vragen. Zo zitten de beroeps- en recreatievaart elkaar op meerdere plaatsen en trajecten in de weg. Dat heeft consequenties voor de veiligheid op het water en doet, bijvoorbeeld in dorpen als Earnewâld en Terherne, ook geen recht aan het grote economische belang van recreatie en toerisme. Het kan niet zo zijn dat de provincie Fryslân, na een investering van bijna € 500 miljoen in de watersport, geen aandacht heeft voor het oplossen van de overgebleven problemen, of deze zelfs vergroot. Verder lopen de vaarwegen voor een deel door of langs natuurgebieden en moeten keuzes voor de toekomstige vaarweginfrastructuur een bijdrage leveren aan het wegnemen van negatieve effecten op natuur en landschap.

Om de binnenhavens in de toekomst bereikbaar te houden voor de beroepsvaart zijn forse investeringen in de vaarweginfrastructuur nodig. Het is ondenkbaar dat de afwegingen die daarvoor worden gemaakt niet verder gaat dan een kosten-batenvergelijking van de inrichtingskosten en de economische effecten in en rond de binnenhavens. Een gedeputeerde die daarop inzet, onderschat de impact van beroepsvaarwegen op de omgeving. De PvdA vindt dat de omvang van de mogelijke investeringen en de effecten van de vaarweginfrastructuur op de omgeving zodanig groot zijn, dat er een brede en integrale visie en effectenanalyse nodig is om de juiste besluiten te nemen over de toekomst van de beroepsvaart in Fryslân. Kortom: gedeputeerde Sietske Poepjes moet haar huiswerk doen voor zij een voorstel aan Provinciale Staten stuurt.

Roel de Jong
Woordvoerder economie, recreatie & toerisme
PvdA Steatefraksje