Jochem Knol (Grienlinks Statenfractie Fryslân), Hetty Janssen (PvdA Statenfractie Fryslân) en de raadsleden Rebecca Slijver (Sociaal In Noardeast-Fryslân), Gryte Schaafstal (PvdA Noardeast-Fryslân), Stephanie Geurtz (GL Harlingen), Jan-Willem Adams (PvdA Terschelling), Tjeerd Cuperus (SAM Waadhoeke), Bartele Boersma (PvdA Harlingen), Femke Molenaar (GL Leeuwarden), Tjitske Veenstra (GL Achtkarspelen), Anne Merkuur (GL De Fryske Marren), Rik Berends (GL Ooststellingwerf), Gerrie Rozema (GL Heerenveen), Thomas van Dijk (GL SúdWest-Fryslân), Gaby Thijssen (GL Weststellingwerf), Brigitta Scheepsma (GL Tytjerksteradiel), Luciënne Meinsma (GL Smallingerland) en Elske Beintema (GL Opsterland) dienen een zienswijze in bij de minister over de gaswinning onder de Waddenzee bij Ternaard.
Jochem Knol (GL) en Hetty Janssen (PvdA): “We vinden het onbegrijpelijk dat de ministeries een vergunning willen verlenen voor nieuwe gaswinning onder de Waddenzee. Ter beperking van klimaatverandering is het nodig om zo veel mogelijk fossiele delfstoffen in de grond te laten zitten en het gebruik van fossiele delfstoffen door bijvoorbeeld isolatie zo snel als mogelijk te verminderen. De urgentie van het aanpakken van de klimaatverandering én de noodzaak van het beschermen van natuurlijke systemen (zoals de Waddenzee) zijn – zeker gecombineerd – in onze ogen juist redenen om géén nieuwe gaswinning toe te staan in de Waddenzee.”
Code rood voor de mensheid
De minister van EZK stelde in zijn brief van 27 september 2021 aan de Tweede Kamer, dat ‘de gaswinning vooreerst nog noodzakelijk is vanuit klimaatoogpunt, ook gezien de stijging van de zeespiegel op lange termijn de grootste bedreiging voor de natuur van de Waddenzee vormt, is dit een logisch keuze’. De beide woordvoerders vinden dit – gezien het net uitgekomen IPCC rapport over de versnelde zeespiegelstijging – onvoldoende onderbouwd: “VN-Secretaris-Generaal António Guterres zegt zelfs dat dit IPCC-rapport een code rood voor de mensheid is en roept alle landen op nieuwe exploratie en productie van fossiele brandstoffen stop te zetten en hernieuwbare energie te subsidiëren in plaats van fossiele brandstoffen.”
Internationale oproep
Internationale overheden en organisaties hebben ook opgeroepen af te zien van nieuwe gaswinning onder het Waddengebied. De Waddenzee is een belangrijke broed- en rustplaats voor trekvogels (van Siberië tot Afrika). De beide Statenleden verwijzen naar o.a. het verdrag van Bonn. Dit verdrag gaat over het behoud en beheer van terrestrische, aquatische en aviaire trekkende soorten in hun hele verspreidingsgebied. Ze vragen de minister de internationale oproepen en verdragen serieus te nemen en mee te laten wegen in de beslissing en de vergunning voor de gaswinning in de Waddenzee bij Ternaard niet te verlenen.
Natuurvergunning niet verlenen
Jochem Knol en Hetty Janssen: “De natuurbeschermingswet (Wnb) vereist dat alle effecten van de gaswinning op de natuur in de Waddenzee worden meegewogen en gedegen wetenschappelijk worden onderbouwd. Dat is niet gebeurd en op zich is dat al voldoende reden de vergunning niet te verlenen. Op verzoek van de vaste commissie voor EZK van de Tweede Kamer heeft de Waddenacademie onafhankelijk juridisch advies uitgebracht over de mogelijkheden voor de minister om een vergunning voor gaswinning onder de Waddenzee te weigeren. Het antwoord van de Waddenacademie is erg duidelijk: de minister kan, nee MOET de vergunning weigeren op grond van de Wet Natuurbescherming. Dat advies is heel helder en we hopen dat de Tweede Kamer en de minister dit advies opvolgen.”
Gevolgen niet goed in beeld
Tot nu toe is het hand-aan-de-kraan-principe gehanteerd om aan het voorzorgsbeginsel te kunnen voldoen bij de gaswinningen. ‘Dat heeft tot nu toe voldaan’, zegt het Adviescollege dat het hand-aan-de-kraan-principe heeft onderzocht. Daarnaast zegt men ‘Richting de toekomst is echter een betere analyse van onzekerheden op langere termijn wenselijk, met name waar het gaat om de verwachte zeespiegelstijging en de natuurlijke sedimentatie.’ GrienLinks en PvdA: “Bij het bepalen van de risico’s voor de kwetsbare natuur in en rond de Waddenzee zijn de gevolgen van alle bedreigingen niet opgeteld. Bodemdaling als gevolg van gaswinning kan de druppel zijn die de emmer doet overlopen. Dit geldt overigens ook voor de gevolgen voor de landbouw en de bewoners aan de droge kant van de dijk.”
Geen draagvlak in de regio
Vanuit het college van Gedeputeerde Staten, de Staten van Fryslân, Wetterskip Fryslân, de gemeente Noardeast Fryslân, natuurorganisaties, landbouworganisaties én de burgers in Noardeast Fryslân zelf is uitdrukkelijk en meerdere malen te kennen gegeven – op officiële en onofficiële wijze – en met tal van argumenten gevraagd de vergunning voor gaswinning onder de Waddenzee bij Ternaard niet te verlenen. Jochem Knol en Hetty Janssen namens hun partijen: ” Wij hebben gezien en begrepen dat de minister van EZK (op dit moment de heer Blok), deze adviezen, oproepen en uitspraken uit de regio naast zich neerlegt met het argument dat de mijnbouwwet zijn eigen procedures kent die hij moet volgen. Het advies van de Waddenacademie kan de minister niet naast zich neerleggen. We ondersteunen dat vanuit de regio met deze zienswijze.”
